Historische titel Hennie Stamsnijder

Veertig jaar geleden, Zondag 22 februari 1981 gaat de geschiedenisboeken in als de dag dat Hennie Stamsnijder de eerste Nederlander is die wereldkampioen veldrijden werd. Het Baskische Tolosa was de plek waar het plaats vond. Een wedstrijd in een tijd waar we het moesten doen met een samenvatting van 5 minuten in Studio Sport, als je geluk had. Zelfs in Enter wist men pas enkele uren na de wedstrijd dat Stammie het geflikt had.
Uit de kranten archieven van de Telegraaf duikelde ik het verslag op van de wedstrijd van veertig jaar geleden

Voor het eerst Nederlander wereldkampioen cyclo-cross

TOLOSA – „Als je Hennie Stamsnijder nu aanraakt, sta je zwaar onder stroom”, sprak Stamsnijders geestelijke vader Bert Boom aan de vooravond van het wereldkampioenschap cyclo-cross. Boom trachtte daarmee alleen maar te verduidelijken hoe gespannen Nederlands beste veldrijder naar het hoogtepunt van het seizoen toeleefde. Zondagmiddag rond de klok van twee uur waren de prettige gevolgen van die welhaast perfecte voorbereiding duidelijk zichtbaar. Voor het eerst in zijn leven stond Hennie Stamsnijder met de regenboogtrui om zijn schouders op de hoogste tree van het podium, daarbij geflankeerd door de uittredende wereldkampioen Roland Liboton (zilver) en de ex-titelhouder Albert Zweifel (brons). Het doel dat Stamsnijder vier jaar geleden voor ogen stond toen hij zijn maatschappelijke positie als belastingambtenaar opgaf voor het veldrijden, werd daarmee nog vrij snel gerealiseerd. Natuurlijk was Stamsnijder een kanshebber op het zware parkoers in Tolosa, maar het waren toch, zo dachten velen, Liboton en Zweifel die over de meeste natuurlijke aanleg beschikten. Misschien wordt Stamsnijder nog steeds onderschat, misschien was het juist dat beetje fanatisme, dat de doorslag gaf. Hoe het ook zij, de buitenlandse concurrentie kan onmogelijk beweren dat Stamsnijders wereldtitel een toevalstreffer is. Daarvoor heeft de renner uit Enter te vaak bewezen al tot de mondiale top te behoren.

Zelfvertrouwen
Bovendien verstaat Stamsnijder als geen ander de kunst naar een kampioenschap toe te leven. Hij kan in de veldritten rond de jaarwisseling nog zo vaak worden geklopt door minder getalenteerde renners, als het er werkelijk op aankomt, is Stamsnijder voor iedereen een geduchte concurrent. Stamsnijder beseft dat inmiddels ook, waardoor zijn zelfvertrouwen een niet geringe impuls krijgt. Daar komt nog bij dat de steun van zijn ploegmakker bij DAF-Trucks, Roger De Vlaeminck, hem zowel technisch als tactisch naar een hoger plan stuwt. Het sprekende voorbeeld was gisteren in Tolosa merkbaar. Een telefoontje van De Vlaeminck ‘s ochtends naar Stamsnijders hotel was voldoende om de koerstactiek uit te stippelen. Stamsnijder na afloop: „Roger vroeg me wat voor weer het was. Ik zeg: regen. Hij zegt: dan hoefje alleen Zweifel in de gaten te houden. Doe de eerste vier ronden rustig aan en probeer dan te demarreren”. Aldus geschiedde. Stamsnijder verkeerde in de zekerheid, dat hij niet alleen perfect naar het WK had toegeleefd, maar hij bovendien juist gepiekt had. Zijn vorm bereikte het hoogtepunt. Dat wist Stamsnijder, dus was hij ook niet ontmoedigd, toen hij een week geleden bij twee veldritten in Zwitserland verlies moest incasseren.

Plaagstoot
Aan het begin van de vierde ronde plaatste Roland Liboton een plaagstoot. Stamsnijder liet Zweifel het gat dichtrijden en ging vervolgens zelf vol over Liboton heen. Vanaf dat moment hebben Zweifel en Liboton alleen Stamsnijders rug kunnen aanschouwen. De Belg moest bovendien plotseling veel terrein prijsgeven, waardoor halverwege de koers alleen Zweifel nog in aanmerking kwam om een Nederlands feest te verstoren. Het verschil schommelde lang rond de 15 sec, maar vanaf de zesde doorkomst was het uit met de Zwitserse pret. Liboton en de verrassend sterk rijdende Frischknecht voegden zich weer bij Zweifel, maar konden ook niet verhinderen dat de Nederlander inmiddels 50 sec voorsprong had. Klaus-Peter Thaler telde al lang niet meer mee. Stamsnijder: „Ik ben de hellingen steeds op tachtig procent van mijn kunnen opgegaan. Ik had constant het gevoel, dat Zweifel terug kon komen. In dat geval was ik namelijk direct weer gedemarreerd. Zelfs in de laatste ronde was ik nog niet zeker van mijn zaak”. „Vlak voor de laatste, steile afdaling naar het stadion reed ik nog lek. Daarom was ik ook zo voorzichtig toen ik over de streep kwam. Daarom stak ik maar één hand op. Ik was bang te vallen en misschien moest ik nog een ronde in het stadion rijden. Ik wilde elk risico uitsluiten”.

De uitslag: 1. Hennie Stamsnijder 23 km in 1 uur en 1,53 minuten; 2. Roland Liboton op 32 sec; 3. Albert Zweifel op 32 sec; 4. Peter Frischknecht op 34 sec; 5. Klaus-Peter Thaler op 1 min 48 sec; 6. Robert Vermeire op 2,23; 7. Erwin Lienhard op 2,38; 8. Gilles Blaser op 3,11; 9. Cees van de Wereld op 3,28; 10. Dieter Uebing op 4,40; 14. Reinier Groenendaai op 5,43; 15. Wil Brouwers op 5,58.

Bij de junioren eindigde de Nederlander Erwin Nijboer op de tiende plaats in 43 minuten en 42 seconden, 2 min en 22 sec achter de winnaar. Rigobert Matt uit West-Duitsland.

TEKST: Delpher-Telegraaf
FOTO: verzameld door Jan Olde Meule